Leestijd: 12 minuten

Vanmiddag hebben we voor het eerst de dienst via een live-stream op Twitter Spaces uitgezonden. In deze preek kijken we naar de 4 bekers bij het Eerste Avondmaal en het gebroken brood. Er zitten hier onuitsprekelijk mooie betekenissen achter, dat de noodzaak voor regelmatig Avondmaal of Eucharistie moet worden gevierd.

De tweede helft van de Goede Week: Jezus parallel aan de Bekers – Deel 2/2

Zingen: ´t Is middennacht en in de hof – U zij de glorie!

Lezen: Markus 14:22-26 32-27 15:22 en 25 Mattheüs 27:46-54

Inleiding en terugblik

Vorige week zondag hebben de eerste keer gesproken over Het Feest van het Ongezuurde. We hebben toen gezien dat niets gedurende die lange week, waarin Jezus moest lijden en sterven, maar ook de feesten Pesach en het Feest van het Ongezuurde, toevallig plaatsvond. Eigenlijk iedere handeling en gebeurtenis in deze week waarin Jezus betrokken was, bleek een vervulling te zijn van de profetie die in het feest was opgesloten. Wij zijn gewend dat profetieen bestaan uit teksten, visioenen en dromen. Maar deze profetieen liggen opgesloten de handelingen die vervuld moesten worden in de vieringen. Ik herhaal ze nog even kort de 10 parallelle profetische vervullingen:

1. Het lam moest 3 dagen in het gezin verblijven, waarin hij werd geliefd en liefde gaf. > Jezus was 3 jaar in bediening waarin Hij geliefd werd, maar bovenal liefde gaf.
2. Op de 3^edag (11^e) van de voorbereiding werd Lazarus uit de dood opgewekt > Jezus moest 3 jaar dienen, zodat Hij ons zou kunnen opwekken uit de slaap van de geestelijke dood
3. Op de 4^edag moest het lammetje afgezonderd worden en gereedgemaakt worden voor de slacht. > Jezus werd in 4^ejaar gevangen genomen, om ter dood te worden gebracht.
4. In de avond van de 4^edag (12^e) werd het lammetje geslacht > Jezus werd in het 4^ejaar ter dood gebracht.
5. Daarbij besloten ze op de avond van de viering dat het lam geslacht zou worden, dat Jezus ook als Lam zou worden geslacht 
6. Gedurende deze 4 dagen werd het lam geheiligd als een offer voor God > Jezus werd de ruim 3 jaren geheiligd in Zijn bediening als schuldoffer voor God
7. Het lammetje werd vastgebonden en mekkerde omdat hij wist dat hij dood ging en bij de kinderen in huis wilde zijn. > Jezus huilde om de kinderen van Jeruzalem en ons.
8. Op de 14^emoest het Pesach worden herdacht en de Uittocht uit de slavernij uit Egypte worden herdacht > Deze dag was verbonden met de Intocht in Jeruzalem, Gods heilige stad, gevierd. Egypte stond voor het zondige leven en Jeruzalem voor het heilige leven
9. Op de 15^ebegon de viering van het Feest van het Ongezuurde. Dan moest je huis gereinigd zijn. > Wat verbonden is met de dag dat Jezus de tempel reinigde, het Huis van Zijn Vader
10. Op het feest werd elkaar de Haggada gelezen, om de verlossing uit Egypte elkaar te onderwijzen > Verbonden met de 16^edag hield Jezus Zijn Tempelrede en onderwees elke groep van mensen op hun eigen niveau.

En daarmee komen we nu op de tweede helft van het Feest van het Ongezuurde. En het zal je dan ook niet meer verassen, als God dit zo zorgvuldig heeft gepland dat, dat Hij mij ook deed laten beseffen dat Hij ook de andere dagen gebruikte om te vervullen, wat Hij aan Mozes en de Israëlieten had geboden.

Vanmiddag wil ik met jullie 6 punten bespreken, waar op het eerste punt na weinig Nederlands aan is. Maar dit zal jullie al snel duidelijk worden, waarom ze deze vreemde namen dragen. De punten van vandaag zijn:

1. De bekers van de viering
2. Kos Kadesh
3. Kos Hamakot
4. Afrikoman
5. Kos Hage‘oelah
6. Kos Halel

Vooraf wil ik er nadrukkelijk op wijze dat ik spreek over gebeurtenissen die zijn verbonden de tijdslijn van het Pesach en het Feest van het Ongezuurde. Ik zeg niet dat het op dezelfde dag is, want de avond dat Jezus het avondmaal instelt en naar de Hof van Getshemane gaat valt gelijk met de eerste dag van het Feest van het Ongezuurde en de dag dat in de avond het Pesach werd gegeten.

Predikatie

1. De bekers van de viering

Bij de viering van het Heilig Avondmaal of de Eucharistie wordt de beker met wijn gedeeld, aan wie geloofd dat Jezus is de Christus. Verdrietig genoeg hebben grote groepen kerken zich afgekeerd van het toezien daarop. Een tweede punt van afwijking is dat deze beker in de achterliggende decennia in een rap tempo door de protestantse kerken vervangen voor cupjes. Wat de hele symboliek te niet doet. De corona-pandemie heeft hier de doodsteek aan gegeven. Menselijke rationele opvattingen hebben een hogere prioriteit gekregen dan de instelling van onze Heere en Zaligmaker. De Roomse en Orthodoxe kerken weken hier al veel eerder vanaf door de beker niet langer te delen. Dit is oorspronkelijk voortgekomen uit de leer dat de wijn zou veranderen in het bloed van Christus, in plaats van dat het symboliseert het bloed van Christus. Die vergissing is ook snel gemaakt, maar de geestelijken hadden beter moeten weten. Als ik tegen een jong meisje zeg ‚jij bent een prinses‘‚ weten wij allemaal dat je dit niet letterlijk bedoeld. Maar dit punt even terzijde. Tijdens de Viering van Brood en Wijn delen we hoeveel bekers wijn? 1. Hoeveel bekers waren betrokken in het avondmaal, dat de Heere Jezus hield? 4. De woorden: De beker der dankzegging, duiden op één specifieke beker wijn van de vier bekers. 

1. Ik zal jullie uitleiden: beker der heiliging, Kos Kadesh / Kidoesj כוסקידוש
2. Ik zal jullie redden: beker der plagen, Kos Hamakot / כוסמכות
3. Ik zal jullie verlossen: beker der vrijkoping, verlossing, of dankzegging, Kos Hage’oelah / כוסהגאולה
4. Ik zal jullie aannemen: beker der aanneming en lofprijzing, Kos Hallel / כוסהלל

2. Kos Kadesh

Enkele dagen voor het Feest van het Ongezuurde, bij aanvang van de periode van heiliging, zien we dat Jezus in het huis van Simon de Melaatse was, zoals vorige week reeds is aangehaald. In het huis van Simon gebeurde er twee belangrijke dingen. Simon liet Jezus voeten niet wassen, waarmee hij de Heere als het ware onrein liet zijn. Maar dan komt een vrouw, vermoedelijk Maria Magdalena binnen, die Jezus zalft met kostbare nardusolie. Zalfolie werd gebruikt om iemand af te zonderen tot een bijzondere politiekefunctie, zoals een nieuwe keizer, maar ook voor een bijzondere bediening voor de Heere. Een ander woord voor afzonderen is heiligen. Bij heiliging denken we vaak aan dat je steeds braver gaat leven. Daarmee maken we het vaak tot eigen daad. Maar het is de Heilige Geest die je heiligt. Hij zet je apart. Hij koppelt je los van de zonden. Twee weken terug heb ik het nog genoemd dat Petrus aanhaalt: Wees Heilig, want Ik ben heilig. Een zwaar wegende opdracht. Maar we hebben toen ook gezien dat in de oorspronkelijke bewoording ook wat er bij stond: Ik ben de HEERE die u heiligt. Daarom is het mogelijk. Oké, heiliging gaat dus heel erg om je binnenkant. Wat heeft dat dan met het feest te maken? 

De woorden die bij deze beker worden gesproken zijn: Ik zal jullie uitleiden. Dat gaat uiteraard over Egypte en de slavernij. Dat heeft op ons geen betrekking in de letterlijke zin. Egypte staat echter ook symbool voor het kwaad. Het kwaad waar wij van nature ons mee hebben verbonden. Wij allen zijn slaven van de zonden geworden. Ik zeg het vaker en herhaal het nogmaals: Zonden is niet meer en minder dan verslaving. Het gebruik er van wordt steeds makkelijker. Het heeft bij herhaling steeds minder invloed op je geweten en rationele geloof. Je gaat verlangen naar herhaling en wil bij herhaling ook steeds meer en zwaarder. En nu heeft Jezus de woorden gesproken: Ik heb je uit kwaad gehaald en vrijgemaakt van de verslaving van de zonden. Dat was precies wat Kos Kadesh betekend. Herken jij dat tweede Hebreeuwse woordje: Kadesh? Dat was de naam van de woestijn waar ze doorheen moesten naar het Beloofde Land. Als jij met God bent verzoend, heeft Christus je uit de slavernij geheiligd. Maar dan… dan begint pas de reis. 40 jaren trokken ze door de woestijn. Die tocht door Kadesh was een weg van heiliging. Ze kwamen niet direct van Egypte in Kanaän. Zo heeft God je wel geheiligd, maar je zult door de woestijn van zonden moeten trekken, je heiliging wordt beproefd in Kadesh. Ook nu gebruiken we de zalving nog, als een verzegeling van de Heilige Geest, wanneer je besluit uit te stappen in geloof, als er bevrijding heeft plaatsgevonden, wanneer je in de Heilige Geest wordt gedoopt of wanneer je ziek bent. Besef dat al deze dingen opgesloten liggen in wat Jezus heeft gedaan. De zalving was uit dankbaarheid voor wat Jezus voor haar betekende. Het was een voorbereiding op Zijn begrafenis. En het was de heiliging, de Kos Kadesh. Zo wordt ook jij bij de zalving voorbereid op het begraven van ziekte, verleden, zonden en gebrek, omdat Christus het graf is ingegaan. Tot slot, let er op dat bij de Kos Kadesh niet werd gezegd: Ik hèb u uitgeleid, maar Ik ZÀL u uitleiden. Het is niet alleen het verleden, het is ook heden en toekomst. Het is een keiharde goddelijke belofte in Christus Jezus. 

3. Kos Hamakot

En zo komen we bij de 19^e dag, welke verbonden is met de Witte Donderdag. De avond dat Jezus het Heilig Avondmaal of Eucharistie heeft ingesteld. In die avond verzegelde Hij de Kos Kadesh, door de voeten van Zijn jongeren te wassen, zodat zijn heilig en rein zouden zijn. En na het avondmaal zingen ze het Halel, wat we in de avond van Witte Donderdag ook zullen lezen en zingen nadat we met elkaar het Avondmaal hebben ontvangen. Nadat ze het Halel hebben gezongen, lopen ze door de straten van Jeruzalem, naar de poort en dalen af het Kidrondal in, tot ze komen aan de beek Kidron. Daar spreekt Jezus het Hogepriestelijke Gebed uit, wat we twee weken geleden hebben overdacht. Dan gaan ze de beek over en komen ze in de Hof van Getsemane. 

Daar valt de Meester op Zijn knieën neer en bidt de woorden: Vader indien het mogelijk is, laat deze drinkbeker aan Mij voorbij gaan. Maar niet Mijn wil, maar Uw wil geschiedde. Deze ene frase uit Zijn gebed, laat zoveel van Jezus zien. Waar heeft Hij het dan over. Over de tweede beker, de Kos Hamakoth. De beker van de plagen. Maar het was niet mogelijk. Normaal is het voldoende om één slokje uit de beker te nemen en daarna geef je hem door aan de volgende. Zo proeft iedereen iets van zondenlast. Maar dit was Christus niet vergund. Hij kon niet iets proeven van de zondenlast, maar moest alle zonden op zich nemen. Net als de wijn die je uitdrinken, moest Hij elke druppel bij Hem binnen laten komen, voelen en Hij kon Zijn beker niet delen met Zijn jongeren. Ze konden nog geen eens wakker blijven om geestelijk met Hem mee te strijden. Jezus moest de beker geheel alleen volledig uitdrinken, totdat Hij de laatste druppel van de plagen van Gods toorn had gedronken. Wie de beker aanreikt, spreekt de woorden: Ik zal u redden . Maar in dit ogenblik zweeg de Vader. Jezus vroeg of de beker Hem voorbij mocht gaan, maar de Vader zweeg en weigerde Hem de woorden: Ik zal U redden. Satan schaterlachte en met al zijn trawanten stortte hij zich daar op Jezus die leed een streed. Ze narde en sloegen hem om de oren, omdat iedereen de woorden : Ik zal u redden, te horen kreeg, behalve Gods eigen Zoon. Dit viel Hem zo zwaar, dat Zijn zweet werd als grotere druppels bloed. Even als dat bij Kos Hamakot de pink 10x, voor elke plaag 1x, de pink in de wijn werd gedoopt en op een servet gedruppeld als grote druppels bloed. Waarom zweeg de Vader? In de eerste plaats moest Hij alleen strijden. De woorden van Jesaja moesten vervuld worden: Ik heb de wijnpers alleen getreden en er was niemand uit de volken met Mij. Zo doorworstelde Hij Zijn strijd alleen. Maar in de tweede plaats zorgde het zwijgen van de Vader er ook voor dat er niemand anders meer was, die de ceremoniële woorden kon uitspreken dan Jezus alleen: Ik zal u redden!  Daar in de stilte van de nacht was er geen ontvanger tegenover Hem. Hij was alleen en juist daardoor klonken de woorden tot ieders oen: Ik zal je redden! 

4. Afikoman

Na middennacht, komen we dus bij de 19^e dag van de maand Abib, welke verbonden is met Goede Vrijdag, volgt Jezus‘ arrestatie, rechtsgang, veroordeling en uiteindelijk de executie.  Als Christus het Avondmaal instelt spreekt Hij de woorden: Neem, eet. Gedenk en geloof dat Mijn lichaam voor u verbroken is. En opnieuw verwees dit direct naar wat er aan de Heilige Dis gebeurde. Hij nam het brood en brak en gaf het aan hun. Maar weet je wat er nu met het gebroken brood gebeurd? Het gebroken brood wordt in doeken of in een hoes gelegd. Het wordt symbolisch verborgen en begraven. Dit noemen we Afikoman. Zo werd Jezus‘ lichaam aan het kruis verbroken, tot vergeving van al onze zonden. Ook Zijn lichaam werd in doeken gewikkeld en verborgen in het graf. Hij verbergt niet het gehele verbroken brood, maar Hij deelt er van uit aan Zijn decipelen. Want was het brood alleen verborgen geweest in de Afikoman, dan was het een zwijgende onpersoonlijke getuigenis geweest. Maar nu deelt Christus het verbroken brood, Zijn lichaam en geeft het aan elk van Zijn volgelingen persoonlijk. 

Later werd het verbroken brood, verstopt en moesten de kinderen het gaan zoeken waar het verborgen was. Maar nu niet. Ze hoefde het niet te zoeken, want het werd hun aangereikt vanuit de handen van de Messias zelf.  De traditie is dat je twee keer eet vaan de Afikoman de eerste keer om aan te tonen dat de Wet wordt vervuld. Maar daarna wordt na de maaltijd een klein stukje ter grote van een olijf gegeten als bewijs dat men gehoorzaam is geweest aan Gods gebod. Maar de olijf staat ook symbool voor het Verbond en het nieuwe leven. Het is ook benoemenswaardig dat er 3 broden waren, waarvan de middelste Levi werd genoemd. Deze werd in de traditie genomen, gebroken, de helft gedeeld en de andere helft verborgen of zoals het wordt genoemd ‚begraven‘. Na de maaltijd het olijfdeel delen, werd de ‚opstanding‘ genoemd. Het heeft lijkt mij geen uitleg nodig hoe dit alles slaat op Jezus Christus. Het is mooi om te beseffen dat dit is gekoppeld aan Elia en Elisa die het water van Jordaan scheidde door de mantel op te rollen, net als de doek om het brood, en sloegen hiermee het water zodat het scheidde. Dus opnieuw het heiligen, apart van elkaar zetten. Daarbij worden de woorden van Elisa gesproken: Waar is de God van Elia? Wie zal niet denken aan de woorden: Elohim, Elohim, lama sabachtani. Mijn God, Mijn God, waarom heeft U mij verlaten? Waar bent U God?

5. Kos Hage‘oelah

Op de 20^e was de Sabbath, de rustdag. Op de Sabbath was Christus in het graf en is de hemel stil geworden. Op deze Grote Sabbath, ruste God. Niet langer van Zijn werk, maar van Zijn toorn. Maar Jezus lag niet weerloos in het graf. Zijn lichaam lag inderdaad in doeken gewikkeld, maar Zelf daalde Hij nog dieper dan de dood af. Hij begaf zich in het dodenrijk om tot de beslissende confrontatie met Satan te komen. Daar streed Hij met de hellemacht en eiste de overwinning op. Hij had als Overwinnaar de hel binnen kunnen treden en de overgave van Satan eisen, omdat Hij aan het kruis, reeds het definitieve punt had bereikt toen Hij sprak: Het is volbracht! Hij bewees daarna het bevel over de dood te voeren toen Hij sprak: Vader in Uwe handen beveel Ik mijn geest! En Zijn hoofd buigende gaf Hij de geest. Iemand die sterft aan een kruis, sterft eerst en dan knakt het hoofd. Maar Jezus was in alles de Overwinnaar, boog eerst het hoofd en koos voor de dood. Daar nam Hij de 4^e beker, de Kos Hage‘oelah. Ook deze beker kon Hij met niemand delen, want het was onmogelijk dat er voor de hellemacht verlossing zou zijn. Verlossen is de touwen losmaken. Toen Jezus daar in de diepste krochten van de hel, Satans kop vertrapte onder Zijn voeten, klonken de woorden als een bazuinstoot omhoog, vanuit de onderwereld, naar deze wereld en werd over heel de aarde gehoord: Ik heb u verlost! Ritueel had Hij de woorden moesten spreken: Ik zal u verlossen. Ja, ook die woorden kleven aan de beker van de verlossing de Kos Hage‘oelah. Opnieuw een goddelijke beloften, die nog elke ochtend weer klinkt als de zon opgaat boven de aarde. Sta morgenochtend eens vroeg op en kijk hoe de zon opkomt en luister dan eens goed, dan zullen tot jou de woorden klinken: Ik zal je verlossen. Zijn belofte is elke dag weer nieuw. Belofte is ook vast, zodat alleen de Messias kon zeggen: Ik heb u verlost! En nog nooit heeft Hij één belofte verbroken. Deze beker moest volledig worden gedronken, zo zal de verlossing in Christus ook volledig zijn. Hier werd het definitief: Het is volbracht!

6. Kos Halel

En komen we bij de 21^e, verbonden met de paasochtend, waar bij de eerste zonnestralen er een engel afdaalt, die de grafsteen wegrolt. Dan steekt de Vader Zijn hand uit naar Zijn geliefde Zoon en wekt Hem op uit de dood. De dood heeft namelijk niet langer de mogelijkheid om aanspraak te maken op Jezus, omdat Hij satan en de dood heeft verslagen en nu als Overwinnaar verrijst. Was dat niet wat slap? Had Hij niet uit eigen kracht kunnen opstaan uit de dood? Ja. Maar Jezus was als een ridder op Zijn knieën voor de Vader neergegaan en gezegd: Vader, Ik heb alles volbracht. Op die paasochtend daalde God af van Zijn troon en greep de hand van Zijn Zoon in diep respect en zei: Zit aan Mijn rechterhand! Het was een eerbetoon dat de Vader Hem opwekte en geen zwakte. En daar ontvangt Hij de Kos Halel uit Zijn Vaders hand. Het woordje Halel kennen we al als de lofzang. Hij heeft zo nederig elk woord van de profetie vervuld, dat Hij zelfs de woorden over een afvallig volk wat God verstoten had, in deze ochtend vervuld. Kom laten we getuigen zijn een monoloog in een hemels theater, daar bij het open graf, waar als het ware de woorden van de profeet Hosea, uit hoofdstuk 6, worden opgevoerd de Yeshua Ha-mashiach:

Ik was verscheurd, 

maar Ik heb je genezen;

Ik ben geslagen, 

maar Ik heb je verbonden.

 

Na twee dagen heeft Mijn Vader Mij levend gemaakt,

            op de derde dag ben Ik opgestaan

                        en Ik zal voor Zijn aangezicht leven.

 

Dan zul je kennen,

            Je zult ernaar jagen de HEERE te kennen!

                        Zijn verschijning staat vast als de zonsopkomst.

Ja, Hij komt naar je toe als de regen,

            als late regen, die het land natmaakt.

 

 Ook voor jou is een oogst weggelegd,

            want je bent verlost, je bent Mijn volk.

Op die woorden beginnen de engelenkoren opnieuw te juichen. Nu niet op aarde in Efratha’s velden, maar nu zingen en juichen alle engelen: Ere zij God in hoge en vrede op aarde in de mensen een welbehagen!  

Jezus‘ heeft van begin tot het eind tafelleiding gehad, daarom laat de Vader het ook aan Hem om deze vierde en laatste beker omhoog te heffen. De vroege zonnestralen schitteren in de wijn die nu vonkelt als transparante robijn. En dan spreekt Hij de woorden: Ik zal jullie aannemen! Hij vervuld hiermee de profetische woorden van Hosea (2:22):Ik zal Mij ontfermen over Lo-Ruchama. Ik zal zeggen tegen Lo-Ammi: U bent Mijn volk, en hij zal zeggen: U bent mijn God!

Jezus zegt: Ik zal niet meer drinken van de vrucht van de wijnstok, totdat Ik in mijn Koninkrijk gekomen bent. Deze beker werd gedeeld. Hij kan deze beker alleen opnieuw met ons delen, als Hij het Vredesrijk en de Nieuwe Aarde het gesticht en weer in ons midden woont. Dan zal Hij de beker, de Kos Halel, drinken én delen als de beker van de aanneming. Want de naam Lo-Ruchama betekende Ik zal Mij niet meer over je ontfermen en Lo-Ammi betekende: Je bent niet langer mijn volk. Maar omdat Jezus al het lijden is ondergaan én heeft volbracht én overwonnen, spreekt Hij nu de belofte naar je uit: Ik zal je aannemen, Ik zal Mij over je ontfermen, je bent Mijn volk. En wat zullen wij dan antwoordden? 

U BENT MIJN GOD!

Amen

 

Kanttekening: De woorden zijn soms heel inclusief en je mag je ook zeker wezen van deze woorden, als je oprecht geloofd dat Jezus is de Christus, je persoonlijke Verlosser. Indien dit niet het geval is, hoop ik dat dit een aansporing is om Hem aan te mogen nemen als jouw Messias, want anders laat je het beste wat je kan overkomen liggen. De keuze lijkt mij niet zo moeilijk: Je eigen leven leiden of in Jezus leven. Eeuwig dood of eeuwig leven.