Zijn naam is: Jezus & Immanuël


Leestijd: 13 minuten

In de nacht komt er een engel in de droom bij Jozef en verteld dat het Kind, dat Maria draagt, Jezus en Immanuël zal heten. Hoe was dit mogelijk? Wie zijn Kind was het nu? Veel onduidelijkheden in dit kerstverhaal brengt ons bij de kern: Hij komt om Zijn volk zalig te maken van al hun zonden en is oprecht ‘God met ons’.

Het verhaal van Jozef

Jozef en de zwangere Maria

We kennen het verhaal dat de aartsengel Gabriël bij Maria komt. Nadat hij haar heeft gerustgesteld verteld hij haar dat zwanger zal worden, zonder seks te hebben gehad met een man. Daarbij verteld hij ook dat haar oude tante Elisabeth eveneens zwanger is en al een halfjaar onderweg is. Daarop pakt Maria haar spullen en gaat naar Elisabeth toe om haar te ondersteunen bij de laatste lootjes. Maar daarna gaat ze terug naar huis. Het lijkt er op dat ze Jozef vooraf niet heeft verteld dat ze zwanger was. Je kunt je zijn verrassing voorstellen als zij met een bol buikje terugkomt. Ongetwijfeld heeft Maria hem het hele verhaal verteld. Jozef, die volgens de overlevering, zelf al in de 50 was en een zeer vroom man was, heeft zijn hoofd geschud. Wat moet hij met dit verhaal? Te zeer in twijfel trekken kan hij het niet, want hoe zou hij Gods engel en zijn meisje tot een leugenaar maken? Maar gelijk dit is nooit gebeurt en klinkt gewoon niet logisch.

Was Jezus een buitenechtelijk kind?

Nu was er niks aan de hand als het kind van hem was. Want als je in ondertrouw of verloofd was, was dit reeds een harde belofte dat je haar zal trouwen en mocht je seks met elkaar hebben. Dus zwanger zijn voor je huwelijk en na je ondertrouw was geen schande. Natuurlijk hij zou over de tong gaan, dat hij niet nog even zich in kon houden, maar voor de wet had hij niks fout gedaan. Maar het Kind was niet van hem. En dan zou hij moet liegen, om Maria te beschermen. En hier blijkt Jozefs vroomheid: Dat kon hij niet! Daar kunnen we een voorbeeld aan nemen. Ten slotte een leugentje in het belang van je geliefde valt je toch niet aan te rekenen?

Jozef verkiest de schande te dragen

Maar als hij de waarheid sprak, zou Maria worden gestenigd, waarin hij de eerste moest zijn die een steen tegen haar hoofd moest gooien. Dat kon hij evenmin. Daarom ziet hij maar één uitweg om haar leven te sparen en dat is zichzelf ter schande te maken, door mensen zonder te liegen de verkeerde conclusie te laten trekken. Jozef besluit: “Ik pak mijn biezen. Ik ga buiten de regio wonen, waar ze mij niet kennen. Dan zullen ze denken dat ik Maria zwanger heb gemaakt en is zij het slachtoffer.” Het vervelende was dat waarschijnlijk niemand meer met Maria zou trouwen, maar ze zou in leven blijven en hij de schande dragen. Even als Jozef de zoon van Jakob staat dat ook deze Jozef een tsaddiek was, iemand die uiterst vroom en rechtvaardig leeft.

De eerste en tweede Jozef

Maar een tsaddiek is ook iemand die zijn broeders met God in contact brengt: Hoe deed Jozef dit meer, dan als pleegvader de verantwoording te nemen voor Jezus die de mensen als de ultieme Middelaar weer in contact met God bracht? Dit niet de enige overeenkomst. Het is verassend hoeveel paralellen er tussen deze Jozef in het 2e Verbond is, met de Jozef in het 1e Verbond. Bij beide spelen 4 dromen een belangrijke rol. Beide staan aan de vooravond van een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van de mensheid. Beide zijn verbonden met Gods verbond. De eerste Jozef met uitsluitend Israël, de tweede Jozef bij de verbondsvernieuwing met Israël, die afstraalt nu op de hele wereld. Beide worden door brute omstandigheden naar Egypte gedreven. En zo zijn er nog veel meer overeenkomsten.

Jozefs droom

Terwijl Jozef dit ligt te overdenken, rolt hij in slaap. En in zijn droom komt er een engel bij hem. De engel verteld Jozef met Maria te trouwen en dat dit geen probleem zal vormen. De engel verteld niet hoe. Wij weten dit natuurlijk wel, doordat ze worden opgeroepen naar Bethlehem te komen, op het moment dat Maria moet bevallen. Uiteindelijk blijven ze daar een jaar of 2 wonen. Tot de Wijze komen en Herodes tot de Kindermoord besluit, waarop ze naar Egypte vluchten. Daarna keren ze weer terug naar Nazareth. Zodoende was er voor niemand reden om vragen te gaan stellen.

Zijn naam zal Jezus én Emmanuël zijn

Ik weet niet hoe jullie het hebben, maar toen ik dit verhaal eerder las, dan vroeg ik mij af: Jozef waar ben jij mee bezig? Maar als we het in de context plaatsen is het beter te begrijpen. Maar dit is niet het deel waar ik mij op wil focussen. Ik wil mij vooral focussen op de kernboodschap van de engel:

Maria zal een Zoon baren, en u zult Hem de naam Jezus geven, want Hij zal Zijn volk zalig maken van hun zonden. Dit alles is geschied opdat vervuld werd wat door de Heere gesproken is door de profeet, toen hij zei: “Zie, de maagd zal zwanger worden en een Zoon baren, en u zult Hem de Naam Immanuël geven”; vertaald betekent dat: God met ons.

Mattheüs 1:21-23

Opvallend is dat de engel twee namen voor het komende Kind noemt. Hij zegt dat ze het Kind Jezus moeten noemen, maar zegt gelijk ook dat de profeet Jesaja bijna 750 jaar geleden te horen had gekregen dat Hij Immanuël zou moeten heten. Dat lijkt niet te matchen. Straks zal blijken dat dit niet met elkaar conflicteert.

Als eerste zegt de engel Jozef dat hij het Kind Jezus moet noemen. Dit stemt overeen met de boodschap die zijn meerdere Gabriël maanden geleden ook aan Maria had gebracht:

Zie, u zult zwanger worden en een Zoon baren en u zult Hem de Naam Jezus geven. Hij zal groot zijn en de Zoon van de Allerhoogste genoemd worden, en God, de Heere, zal Hem de troon van Zijn vader David geven.

Lukas 1:31-32

De betekenis van de naam Jezus

De naam Jezus betekend letterlijk ‘Jahwehs Verlosser’. Ten onrechte wordt gesteld dat die naam ‘Zaligmaker’ betekend. Het is logisch als je alleen de tekst zou volgen. Maar wat doet de engel? Hij verteld Jozef waaruit de verlossing zal bestaan die Jezus de wereld komt brengen. Hij komt niet als militaire verlosser. Er weren namelijk twee messiassen verwacht. Iemand die hen als Juda de Makabeeer zou verlossen (de meningen waren verdeeld of deze uit uit de stam van Benjamin of Efraïm zou komen) van de overheersing van de Romeinen en spirituele Verlosser uit het nageslacht van David, uit de stam van Juda. Twee geslachtsregisters tonen dit aan en toch stroken ze totaal niet met elkaar. Zonder alle details te geven wil ik dit kort toelichten, zodat dit geen reden tot twijfel hoeft te zijn.

Jezus de zoon van Jozef uit het geslacht van David

Aan het Mattheus Evangelie is later het geslachtsregister van Jozef toegevoegd, waarin 4 generaties worden overgeslagen, zodat het 4×7 generaties zijn. We zullen nooit weten of Mattheus dit later heeft toegevoegd of de vroege christelijke kerk. Zo relevant is dit niet, daar het om nuttige technische informatie gaat. We vinden zo iets nu misschien verdacht, maar tot heden is het in het Jodendom niet ongebruikelijk om te schuiven met getallen, om de boodschap te onderstrepen. Het is een Joods theologische redeneringswijze, waar wij als westerse christenen niet veel mee kunnen. Het Mattheus Evangelie is ook gericht op de Joden, terwijl het Lukas Evangelie is gericht op de heidenen, waar wij dus toe behoren.

Jezus de zoon van Maria uit het geslacht van David en Juda

Het Lukas Evangelie heeft van oorsprong het register van Maria opgenomen. Door huwelijk werd je een zoon van de schoonvader en was er geen onderscheid tussen vader en schoonvader. Vandaar dat in Mattheus zegt dat Jozefs vader Jakob heet en Lukas dat hij Heli. Heli was dus Maria’s vader. Uiteindelijk is het geslachtsregister van Lukas relevanter – ongeacht of deze compleet is – is Jezus geboren uit de bloedlijn van David en Juda. Ongeacht welke lijn je ook volg, is Hij de Grote Davids Zoon.

Jezus als Verlosser

Maar laten we alle technische en historische details nu even achter ons en laten we ons focussen op de inhoud van de woorden van de engel. Want Zijn naam zal Jezus zijn. De Verlosser van God gezonden om de mensheid te redden van de duisternis. Ik weet niet wat jouw duisternis is. In de Adventdienst ‘De Vreugdebode‘ hebben we gezien dat het gevoel van ongeluk altijd uit dezelfde bron voortkomt. De vaste sleutelwoorden zijn:

  • schuldgevoelens
  • zonden
  • pijn
  • ziekte
  • verdriet
  • de dood (rouw) 
  • smaad
  • honger
  • verslaving

We hebben toen ook gezien dat Jezus komst, al deze factoren wegneemt. Ik herhaal ze voor de aandacht nog een keer:

  • Maar Hij nam de zonden van de wereld op zich. Joh 1:29, Psalm 103
  • Hij droeg alle pijn en ziekte, en heeft dit op Zich genomen. Jesaja 33:24 Jesaja 53:4-5
  • En Hij neemt alle verdriet van ons af. Openbaringen 21:4-5, Psalm 56:9, Jesaja 25:8. 
  • Deze zelfde tekst uit Jesaja zegt ook dat Hij de dood heeft verslonden, even als andere Schriftplaatsen. 1 Kor 15:54, 2 Tim 1:10, Openbaringen 21:4. 
  • Hij neemt zelfs alle smaad van ons weg. Opnieuw Jesaja 25:8, Jesaja 50:6, Lukas 1:25, 
  • Hij zal niet meer toelaten dat er honger zal worden geleden: Spreuken 10:3, Johannes 6:35
  • Sta dan vast in de vrijheid waarmee Christus ons vrijgemaakt heeft. Galaten 5:1

Eigenlijk had ik de lijst van symptomen in een andere volgorde moeten zetten, want er springt er één uit die je de wortel van elk andere kwaal kunt noemen. Ik heb er ook één aan toegevoegd: Verslaving. En deze twee hebben alles met elkaar te maken.

Verslaving & Zonde
Zonde is verslaving en verslaving is zonde.

Jezus verlost van de verslaving van zonden

Dit is wat Jezus precies kwam doen: De mensen verlossen van hun verslaving. Elk mens is verslaaft aan zijn zonden, tabak, drank, seks, tv, roddel, social media, aandacht, enz. Ja zelfs aan je eigen en andermans pijn, verdriet en/of ziekte kan je verslaaft zijn. Het is een patroon geworden die je niet kan loslaten. Niet los kunnen laten, is gebonden zijn. Hij kwam om je banden los te maken. Van nature zijn we in de slavendienst van Satan.

Nu met Kerst mogen we vieren dat Jezus kwam, om onze ketenen los te maken. Dat is wat verlossen betekend! En toch leven zo vele christenen niet vrij, nog altijd zijn voelen ze zich gebonden aan hun verslaving, bezittingen, hun verdriet, hun pijn, hun depressie en oude natuur. Hoe kan dat? Wel, omdat Jezus de banden verbrak en je uit de rij van Satans slaven haalde. En wat doen we zo makkelijk? We gaan gewoonte getrouw weer in de rij lopen en sjokken mee en treuren met de andere slaven mee en klagen: “Ik kan er niks aan doen”, “Ik voel mij gebonden” enz. Dit is triest! Daarom zegt Paulus: Christus heeft ons bevrijd opdat wij in vrijheid zouden leven; houd dus stand en laat u niet opnieuw een slavenjuk opleggen. Galaten 5:1

Gods Zoon van de Vader gescheiden, om jou te verbinden met God

Vasthouden aan je pijn, aan je verslaving, aan je karakter is zonden. En Jezus kwam om je te verlossen van je zonden. Hij kwam om de wortel van je lijden weg te nemen. Dat is vanuit jouw perspectief. Maar deze zonden creëren ook de afstand tussen jouw ziel en God. Jesaja 59:2 Van God gescheiden, is van God verlaten. Daarom moest Gods Zoon de hemel verlaten, om van Zijn Vader te worden gescheiden en toen Zijn taak er op zat, om door God te worden verlaten. Mattheus 27:46 En dat maakt Hem als Verlosser zo waardevol, Hij heft de scheiding tussen jou ziel en God op!

Jezus als Zaligmaker

Maar de engel zegt tegen Jozef dat dit Kind meer zal doen dan je vrijmaken. Hij zal je ook zalig maken! Als je weer in Satans rij meeloopt ben wel vrij, maar gelooft het voor dat moment niet en leeft er niet na. Je bent ongelukkig, onzalig. Nu is Jezus gekomen om je zalig te maken. Je echt gelukkig te maken. Alle lasten van je af te werpen. Zie je hoe nodig het was dat de engel toelichting gaf op de naam van Jezus? Hij is de Verlosser én Zaligmaker. Hij kwam om een vrij en gelukkig leven te geven. Hier op deze aarde zal dat in gebrokenheid zijn. Maar dat is geen excuus, om weer in Satans slavenstoet te gaan lopen.

Het doel van Kerstfeest

Daarom vieren we met Kerst feest! Het is Bevrijdingsdag! Niet langer slaaf. Niet langer ongelukkig. Het is vrijheid en zaligheid wat Jezus geschenken aan de mensheid was. Hij is Verlosser en Zaligmaker. Niet Verlosser of Zaligmaker. Maar het omkeren kan ook niet. Iedereen verlangt naar zaligheid, naar volmaakt geluk. Maar niet iedereen wil vrij zijn. Als jij Jezus niet als Verlosser hebt ontvangen, kan Hij je Zaligmaker niet zijn! Hoe graag je het misschien ook zou willen kunnen omdraaien, het kan niet. Helaas hoor ik steeds vaker christenen zeggen dat Jezus hun Heiland of Zaligmaker is, maar ze zijn niet verlost. Dat is een placebo-geloof!

Ik hoop dat je niet veroordeeld voelt. Of misschien ook wel. Nee, dat bedoel ik niet hard. Ik zeg dat omdat er dan met Kerst zoveel hoop is. Engelen brengen een blijde boodschap. En vandaag wil ik dan ook alleen Evangelie brengen. Want dan loop je nog in het duister. Maar dan mag ik met de engel tegen je zeggen: Vrees niet! Ik verkondig je grote blijdschap die voor alle mensen wezen zal, namelijk dat heden voor jou de Zaligmaker is geboren! Lukas 2:10-11 Hoe weet ik dat dit voor jou dan is en dat je er niet buiten valt? Omdat was voorzegt voor wie het Kindje in de kribbe kwam:

Het volk dat in duisternis wandelt zal een groot licht zien. Zij die wonen in het land van de schaduw van de dood, over hen zal een licht schijnen.

Jesaja 9:1

En daar grijpt alles in elkaar. Ook in onze tekst, de woorden van de engel, wordt gesproken over dat volk: Hij zal Zijn volk zaligmakend van hun zonden. De nacht is voorbij!

U zult Hem de naam Immanuël geven

Maar nu zegt de engel tegen Jozef iets dat niet logisch lijkt te zijn. Een probleem waar ik bij Mattheus vaker mee worstel. De engel verwijst naar woorden van Jesaja, waar hij zegt dat Zijn naam zal zijn Immanuël. Dat is een hele andere naam dan Jezus! Het betekend niet hetzelfde en het klinkt niet hetzelfde. Sterker nog Jezus wordt nergens verder Immanuël genoemd. (Klik op de naam voor meer informatie) Het wordt er zelfs bijgezegd dat die naam betekend: God met ons. Of je kunt ook lezen: God in ons, God voor ons, God bij ons of God over ons. Hoe kan dat?

De eerste vervulling van Immanuël

Toen Jesaja deze profetie (Jesaja 7:14 en Jesaja 8:10) uitsprak gebeurde er een aantal dingen. Hij kreeg een zoon die de naam Immanuël kreeg. Daarnaast sprak hij deze woorden tot een zeker koning Achaz. Kort daarna werd er in het paleis een prinsje geboren, die op kinderleeftijd is overleden. Dit kind kreeg ook de naam Immanuël. Dit jongetje kon de zonden van zijn vader niet verdragen. Hij wilde alleen de waarheid spreken en zocht de vrede. Zijn moeder was nog een jong meisje, wat ook wel een maagd wordt genoemd.

De tweede en grote vervulling van Immanuël

Maar nu verteld de engel dat Maria, ook een jong meisje, zonder tussenkomst van een man, zwanger zal worden. Maria was dus dubbelop een maagd. Dat is de eerste reden waarom de engel deze tekst aanhaalt. Maar in de tweede plaats, omdat het Kind dat in Maria’s buik wordt gedragen zal staan voor Waarheid & Vrede. In de derde plaats kwam God onder de mensen wonen, in de geboorte van Jezus. Je kan dus zeggen dat Immanuël Zijn titel was. Net zo als dat Hij ook Christus werd genoemd: De Gezalfde.

Jezus en Immanuël in elkaars verlengde. Jesaja moest dit voorzeggen. Zijn naam betekend: Jahweh is Redding. Dus eigenlijk dezelfde naam als Jezus: Jahwehs Verlosser. Jezus kwam om Zijn volk te verlossen van hun zonden. Een volk dat verlost is van zijn vijand heeft vrede. En wat zei Jesaja daarover, dat Zijn naam zou zijn: Vredevorst (Jesaja 9:4)

Wat betekend de naam Jahweh? Ik ben. Dus wat is dan Jezus’ naam: Ik ben Verlosser. Ik-ben kwam onder de mensen, om hen te dienen. Uiteindelijk om te sterven. Maar alleen Zijn menselijke gedaante konden ze doden. Niet Zijn goddelijkheid. In Lukas 2:11 wordt hij Christus de Heere genoemd. Afgezien dat de keizer zich deze naam aanmat, was dit de naam God zelf. Nooit noemde Jezus zichzelf God, die eer heeft Hij altijd aan Zijn Vader gegeven. Toen Jezus afscheid nam van deze aarde gaf Hij Gods Geest aan Zijn volk. Kerst was niet één moment Immanuël en zelfs niet 33 jaar Immanuël, maar reeds 2020 jaar Immanuël.

Terug naar Jozef

Dan wordt Jozef wakker uit zijn slaap. Wat een heerlijke droom moet dat zijn geweest. Hij hoefde niet te wachten op Jezus geboorte, want Maria droeg het Kind reeds bij zich. Hij wist dat Immanuël al werkelijkheid was: God is bij ons en God is met ons. Zijn dag kon vast niet meer stuk. Vol geloof neemt hij alle verantwoording voor Maria. Hij neemt haar in huis. Hij besluit geen gemeenschap met haar te hebben tot na de bevalling. Ook het huwelijk wordt uitgesteld tot na de bevalling. Terwijl het veel makkelijker was geweest om dat vooraf te doen. Maar hij toonde respect en ongekend groot geloof.

Jozefs werk

En toch zijn dag kon wel stuk. Het leven ging niet bepaald op rolletjes toen hij had begrepen dat vanaf nu God dagelijks bij hem in huis was. Want kort daarop komt er een Romeinse bode het dorpsplein opgereden en kondigt aan dat Nazareth aan de beurt is om ingeschreven te worden. Daar het gewoon was in je eigen stad of dorp of regio te blijven vroeg dat geen massale evacuatie. Maar Jozef woonde niet in zijn familiegebied. Vlakbij werd de Romeinse nederzetting Zippori op dat moment gebouwd. Nazareth telde slechts 150 inwoners destijds. Vermoedelijk verbleef Jozef daar even als meerdere inwoners daar als bouwvakker, daar de Romeinen zelf alleen aanstuurde en de lokale bewoners het handwerk verrichte.

Alles opgeven en toch God met ons (Immanuël)

En daar ging Jozefs inkomen in rook op. Hij moest wegtrekken samen met zijn hoog zwangere aanstaande vrouw, want voor de burgerlijke stand waren ze reeds één huishouden. Vervolgens valt er in Bethlehem geen onderdak te krijgen. Niet in een herberg en blijkbaar zelfs niet bij zijn familie. In beide gevallen zal er echt wel een stemmetje in zijn hoofd hebben geklonken: Is dat nu God met ons? Heb ik mij niet vergist? Heb ik mij dit ingebeeld, omdat ik er niet aan wilde dat we zwaar in de nesten zitten door Maria’s zwangerschap? En toch houd hij stand in geloof. Hij put kracht uit de woorden van de engel: Uit Gods woorden.

Je Kind wordt afgenomen en toch God met ons (Immanuël)

Blijkbaar besluit Jozef niet terug te keren naar Nazareth en weer voor de Romeinen aan de slag te gaan. Waarschijnlijk heeft hij in de regio van Bethlehem werk kunnen vinden. En na 8 dagen gaan ze naar Jeruzalem om Jezus en Maria te laten reinigen, op te dragen aan de Heere en om Hem te laten besnijden. En dan staat daar Simeon voor hen, die Maria met zoveel woorden verteld dat Jezus zal worden vermoord. Weer zal de vraag zijn geweest: Is dat God met ons?

Vluchteling en toch God met ons (Immanuël)

Als alles weer zijn gangetje lijkt te gaan en hij een bestaan heeft weten op te bouwen verschijnt ergens tussen een paar maanden en 2 jaar Wijzen uit het Oosten. Het lijkt een positieve wending. In één keer hebben ze kapitaal, terwijl als timmerman hij moest werken voor zijn dagelijkse kost. Maar dan komt de engel weer tot hem en verteld hem dat hij op de vlucht moet met Maria en Jezus, omdat Herodes het Kind wil vermoorden. Was dat God met ons? Jozefs geloof wordt ongekend beproefd. Ook wij moeten in onze beproevingen zien op wat God voor ons heeft gedaan. Ze hadden kapitaal om te vluchten en het. even uit te zingen. Maar weer moest alle zekerheid worden opgegeven.

Niet voorspoed, maar Gods aanwezigheid is zaligheid

God had Zijn engel gestuurd om hen te waarschuwen. Dat is wel degelijk God met ons. Ik zag in financiële moeilijke tijden ook, dat God zorgde dat er precies op dat moment weer een meevaller was. Maar de meevaller kwam vaak voor de tegenslag. En dan heb je al zitten te denken: O lekker een buffertje. Of je heb plannen gemaakt over wat je er mee kan doen. En dan verdwijnt het weer in die bodemloze put. Wat zie je dan? Het geld verdampen of God die heeft voorzien? God met ons is een zien in geloof en eigen plannen loslaten.

Geen Immanuël zonder Jezus

Kunnen we dat van nature? Nee, daarvoor heb je Jezus als Verlosser en Zaligmaker nodig. Want Hij gaf ons de Heilige Geest. Niet aan iedereen, maar een ieder die Hem aangenomen hebben (Johannes 1:11-12, Johannes 3:33, Handelingen 8:14, Handelingen 11:1, 1 Korinthe 15:1, enz.), die Zijn verlossing en zaligheid hebben ontvangen. Dan kan je in moeilijke tijden toch zalig zijn, want het geloof vermag alle dingen. (Jesaja 46:10, Markus 9:23, Filippenzen 4:13)

Amen

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Chat openen
1
Kunnen we je helpen?
Scan de code
Hallo 👋
Kunnen we je helpen? Je kunt makkelijk via Whats App met ons communiceren, op bijna elk moment van de dag. Het maakt niet uit waarover.